6 października NAC gościło reprezentację archiwistów państwowych z Mołdawii. Przyjechały do nas panie: Irina Spirydonow – kierownik Biura Rozwoju Archiwów, Ewidencjii Reorganizacji Państwowej Służby Archiwalnej Mołdawii, Swietłana Borodin – zastępca dyrektora Archiwum Narodowego, Wiera Iowu – starszy archiwista oraz Maja Flenkea – dyrektor Archiwum Miejskiego w Kiszyniowie.

Podczas wizyty zaprezentowano NAC, jego misję i specyfikę działalności. Goście odwiedzili magazyn zbiorów fotograficznych oraz zapoznali się z procesem digitalizacji. Pracownicy NAC zaprezentowali najnowsze metody i techniki wykorzystywane w archiwum, jak również metody promowania przez nas swojego zasobu.

Trzecia w tym roku aktualizacja serwisu Szukaj w Archiwach przyniosła kolejne materiały do badań nad historią rodzinną. To m.in. XIX – wieczne akta stanu cywilnego z blisko stu miejscowości w Wielkopolsce oraz imienne wykazy mieszkańców gmin i miast z terenu obecnego województwa łódzkiego. W serwisie udostępniono także dokumentację dotyczącą działalności Komitetu Narodowego Polskiego oraz przedwojenne akta Komendy Głównej Policji Państwowej w Warszawie.

Nowo opublikowane materiały pochodzą ze zbiorów Archiwum Akt Nowych, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze oraz archiwów państwowych w Kaliszu, Łodzi, Piotrkowie Trybunalskim i Poznaniu.

Z Muzeum Romantyzmu w Opinogórze pochodzi dokumentacja Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, który w czasie I wojny światowej pełnił funkcję rządu polskiego na emigracji. W serwisie można zapoznać się z wykazami i aplikacjami składanymi przez ochotników do Armii Polskiej we Francji, których znaczną część stanowili polscy emigranci ze Stanów Zjednoczonych, Kanady i Brazylii. Znajdują się tu także wspomnienia porucznika I Pułku Strzelców Pieszych Witolda H. Trawińskiego zatytułowane “Odyseja Polskiej Armii Błękitnej”.

Dokumentcja Komitetu Narodowego Polskiego

“Odyseja Polskiej Armii Błękitnej” Witolda H. Trawińskiego

Wspomnienia Witolda H. Trawińskiego z pobytu w Szkole Podchorążych w Toronto

Karta zgłoszenia do Armii Polskiej we Francji

Pochodzące ze zbiorów Archiwum Akt Nowych akta Komendy Głównej Policji Państwowej w Warszawie obejmują lata 1919-1939. Zawierają m.in. dokumentację organizacyjną i kadrową, w tym wykazy funkcjonariuszy, oraz sprawozdania poszczególnych referatów. Pośród akt Referatu Kryminalnego, który prowadził m.in. sprawy zabójstw, fałszerstw, handlu ludźmi i narkotykami, znajdują się miesięczne statystyki przestępstw za lata 1927-1939. W serwisie udostępniono także raporty sytuacyjne Wydziału Defensywy Politycznej, który zajmował się m.in. walką ze szpiegostwem i inwigilacją osób podejrzanych o działalność antypaństwową.

Dokumentcja Komendy Głównej Policji Państwowej w Warszawie

Statystyka przestępstw w Polsce za lata 1927-1939

Materiały do badań genealogicznych dotyczące obecnego województwa łódzkiego zamieściły w serwisie archiwa państwowe w Łodzi i Piotrkowie Trybunalskim. To ostatnia instytucja opublikowała XIX-wieczne wykazy osób zamieszkujących ówczesne gminy i miasta m.in.: Piotrków, Wolbórz, Szydłów, Radomsko, Gosławice i Uszczyn.

Dla osób poszukujących rodzinnych korzeni cennym źródłem informacji mogą okazać się również akta stanu cywilnego z blisko stu miejscowości położonych na terenie obecnego województwa wielkopolskiego, udostępnione przez archiwa państwowe w Kaliszu i Poznaniu.

Serwis szukajwarchiwach.pl jest największym źródłem dokumentacji historycznej dotyczącej Polski dostępnym online. Oferuje ponad 21 mln skanów dokumentacji pochodzącej z zasobu archiwów państwowych i innych instytucji pamięci. Obok aktów stanu cywilnego i ksiąg metrykalnych z tysięcy miejscowości w Polsce, ewidencji mieszkańców (m.in. Krakowa, Poznania, Lublina i Łodzi) oraz archiwów rodowych, za pośrednictwem serwisu można zapoznać się z dokumentacją wytworzoną przez instytucje państwowe, samorządowe i społeczne np. agendy Rządu RP na uchodźstwie, Biura Odbudowy Stolicy, Rozgłośni Polskiej „Radia Wolna Europa”, a także dotyczącą hitlerowskich obozów koncentracyjnych czy łódzkiego getta.

W tym roku uruchamiamy dwie edycje szkoleń Digitalizacja materiałów archiwalnych. Szkolenia modułowe. Rekrutacja ruszy 2 listopada 2016 r.

Zakres merytoryczny

1. Zarządzanie w projekcie digitalizacji
2. Finansowanie projektu digitalizacji
3. Opracowanie materiałów archiwalnych przed digitalizacją
4. Prawne aspekty digitalizacj
5. Infrastruktura digitalizacji

W module Zarządzanie w projekcie digitalizacji przeprowadzimy uczestnika przez zagadnienia gromadzenia zasobów ludzkich i sprzętowych w ramy projektu, budowania harmonogramu projektu, identyfikacji i minimalizacji ryzyk. Uczestnicy modułu przygotują w grupach własną dokumentację projektu.

W module Finansowanie projektu digitalizacji pokażemy gdzie szukać środków finansowych na przeprowadzenie digitalizacji, pokażemy jak przygotować preliminarz projektu, co to są koszty kwalifikowane, jak skonstruować umowę na digitalizację i rozliczyć dotację.

Podczas modułu Opracowanie materiałów archiwalnych przed digitalizacją nauczymy opiekunów archiwów jak obchodzić się z archiwum analogowym, jak je uporządkować i stworzyć do niego opisy w formie metadanych. Opisy zostaną przeniesione do bazodanowego systemu informacji archiwalnej, na podstawie którego dokonywana jest następnie digitalizacja.

Moduł Prawne aspekty digitalizacji wprowadzi uczestników w zagadnienia prawne związane z digitalizacją różnego rodzaju materiałów archiwalnych. W trakcie wykładów oraz ćwiczeń wskażemy wszelkie regulacje prawne, na które trzeba zwrócić uwagę prowadząc digitalizację, omówimy elementy prawa autorskiego i praw pokrewnych ważne w tym procesie, zwrócimy uwagę na szczególną sytuację materiałów audiowizualnych, przyjrzymy się definicji domeny publicznej i możliwościom, jakie dają licencje Creative Commons w udostępnianiu cyfrowych kopii materiałów audiowizualnych.

W module Infrastruktura digitalizacji poruszymy zagadnienie zarządzania barwą, opowiemy o budowie skanerów i innych urządzeń przetwarzających analog na cyfrę, przedstawimy sposób działania urządzeń kalibrujących i monitorów. Przyjrzymy się również zapleczu informatycznemu digitalizacji, potrzebnej sieci informatycznej i miejscom na składowanie kopii cyfrowych, pokażemy jak bezstratnie przesłać kopię wzorcową. Wszystko to z uwzględnieniem różnorodności nośników materiału archiwalnego oraz możliwości infrastrukturalnych instytucji prowadzących digitalizację.
Zajęcia poprowadzą zarówno pracownicy NAC o wieloletnim doświadczeniu w digitalizacji materiałów archiwalnych, jak i wysoko wykwalifikowani specjaliści zewnętrzni.

Uczestnicy otrzymują certyfikat ukończenia szkoleń sygnowany przez Narodowe Archiwum Cyfrowe, Centrum Kompetencji w zakresie digitalizacji materiałów archiwalnych.

Kiedy?

Zarządzanie w projekcie digitalizacji

•  I edycja: 19 listopada 2016 r.
• II edycja: 20 listopada 2016 r.

Finansowanie projektu digitalizacji

•  I edycja: 26 listopada 2016 r.
• II edycja: 27 listopada 2016 r

Opracowanie materiałów archiwalnych przed digitalizacji

• I edycja: 3 grudnia 2016 r.
• II edycja: 4 grudnia 2016 r

Prawne aspekty digitalizacji

• I edycja: 10 grudnia 2016 r.
• II edycja: 11 grudnia 2016 r.

Infrastruktura digitalizacji

•  I edycja: 17 grudnia 2016 r.
• II edycja: 18 grudnia 2016 r

Gdzie?

Zajęcia odbywają się w siedzibie Narodowego Archiwum Cyfrowego przy ul. Hankiewicza 1 w Warszawie.

Dla kogo?

Szkolenia skierowane są do osób, które ukończyły szkolenia zorganizowane przez NAC w latach poprzednich.

Jak wygląda rekrutacja?

Kwalifikacja uczestników na jedną z edycji danego modułu odbywa się na podstawie informacji zawartych w formularzu zgłoszeniowym. Jedna osoba może wziąć udział w więcej niż w jednym module. Formularze zgłoszeniowe oraz szczegółowy program każdego z modułów zostaną udostępnione 2 listopada br.

Limit miejsc:

12 osób na każdy moduł na jedną edycję.
Wszelkie zapytania dotyczące szkoleń prosimy kierować na adres mailowy: szkolenia@nac.gov.pl

Zapraszamy do udziału w bezpłatnych szkoleniach Digitalizacja materiałów archiwalnych. Szkolenia bazowe. Są one skierowane do pracowników instytucji i organizacji pozarządowych prowadzących digitalizację własnych materiałów archiwalnych. Zajęcia prowadzą zarówno pracownicy NAC o wieloletnim doświadczeniu w digitalizacji materiałów archiwalnych, jak i wysoko wykwalifikowani specjaliści zewnętrzni.

Podczas zajęć omawiane są wszystkie etapy procesu digitalizacji, począwszy od planowania zadań, przez przygotowanie konserwatorskie materiałów, skończywszy na odpowiednim opracowaniu kopii cyfrowych w celu ich długoterminowego zabezpieczenia i udostępnienia w internecie. Całość jest podzielona na część wykładową oraz część warsztatową. Warsztaty mają formę ćwiczeń prowadzonych w małych grupach (4 − 6 osób). Kładziemy nacisk na sprawy praktyczne, a biorącym udział w szkoleniach zapewniamy możliwość samodzielnej pracy na sprzęcie Narodowego Archiwum Cyfrowego.

Uczestnicy otrzymują certyfikat ukończenia szkoleń sygnowany przez Narodowe Archiwum Cyfrowe, Centrum Kompetencji w zakresie digitalizacji materiałów archiwalnych.

Program szkoleń:

Kiedy?

W tym roku uruchamiany dwie edycje szkoleń bazowych.
I edycja: 15-16 października 2016 r.
II edycja: 29-30 października 2016 r.

Gdzie?

Zajęcia odbywają się w weekendy w siedzibie Narodowego Archiwum Cyfrowego przy ul. Hankiewicza 1 w Warszawie.

Jak wygląda rekrutacja?

Kwalifikacja uczestników na wybraną edycję szkoleń odbywa się na podstawie informacji zawartych w formularzu zgłoszeniowym. Chętnych do udziału w szkoleniach prosimy o przesłanie wypełnionego dokumentu najpóźniej do 6 października na adres szkolenia@nac.gov.pl. Do 10 października skontaktujemy się z zakwalifikowanymi uczestnikami.

Limit miejsc:

20 osób na jedną edycję.

Wszelkie zapytania dotyczące szkoleń prosimy kierować na adres mailowy: szkolenia@nac.gov.pl

W zasobie Narodowego Archiwum Cyfrowego znajduje się ponad 15 milionów fotografii od lat czterdziestych XIX wieku aż po czasy współczesne. Codziennie kolejne fotografie są digitalizowane i opisywane przez archiwistów cyfrowych. Każdą zdigitalizowaną fotografię udostępniamy w Internecie, tylko w ostatnim roku z naszych cyfrowych zasobów skorzystało prawie 33 tys. użytkowników.

Obecnie w NAC realizowany jest projekt digitalizacji fotografii w ramach konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. W ramach projektu digitalizujemy:

• Zespół nr 27 Archiwum fotograficzne Stefana Rassalskiego

Zdjęcia z lat 1939-1948 przedstawiają Warszawę. Wiele z nich dokumentuje odbudowę stolicy po wojnie: odgruzowywanie ulic, burzenie i wywózkę gruzu z miasta, wznoszenie budynków, obchody świąt historycznych, widoki miasta z lotu ptaka, miejsca martyrologii, codzienne życie w mieście. Fotografie w postaci negatywów małoobrazkowych w formacie 36×24 mm.

• Zespół nr 8 Krajowy Urząd Dokumentacji Fotograficznej – Górny Śląsk (Landesbildstelle Oberschlesien)

Ponad 28 tys. fotografii przedstawiających Górny Śląsk początku XX wieku: od największych miast rejencji opolskiej po najmniejsze wioski, kopalnie i huty okręgu przemysłowego, wspaniałe pałace szlacheckie z parkami i zwierzyńcami, kościoły i kapliczki przydrożne, pejzaże i panoramy – od górskich miejscowości wypoczynkowych po rozległe północne pola i lasy okolic Kluczborka i Wołczyna.
Znajdujemy tu odbicie najważniejszych wydarzeń Górnego Śląska okresu międzywojennego (powstania śląskie) i najważniejszych dla Górnoślązaków miejsc (Góra św. Anny). W wielu przypadkach są jedynym zachowanym obrazem tego regionu sprzed 100 lat.

• Zespół nr 3 Socjalistyczna Agencja Prasowa

Zdjęcia z lat 1946-1949 o zasięgu ogólnopolskim, przedstawiają wydarzenia polityczne, najwyższe władze państwowe, działaczy partyjnych podczas zjazdów, spotkań, konferencji, kongresów europejskich partii socjalistycznych, wydarzenia kulturalne w Polsce (np.: fragmenty spektakli teatralnych w Warszawie, Katowicach, Gdyni i Łodzi), naukę, różne dyscypliny sportowe.

Digitalizacja potrwa do końca 2016 roku, zdigitalizowane fotografie udostępnimy w Internecie w 2017 roku.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pozostających w dyspozycji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

Miło nam poinformować, że Narodowe Archiwum Cyfrowe rozpocznie w październiku kolejne szkolenia z digitalizacji materiałów archiwalnych w formule bazowej i modułowej.

Zapraszamy wszystkich pracowników instytucji oraz organizacji pozarządowych prowadzących digitalizację własnych materiałów archiwalnych do uważnego śledzenia Aktualności na naszej stronie internetowej (nac.gov.pl).

W następnym tygodniu ogłosimy rekrutację.

Zakończyliśmy wdrożenia Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej ZoSIA w Archiwach Państwowych w Szczecinie, Łodzi z oddziałem w Sieradzu, Częstochowie i w Koszalinie.

W ramach wdrożenia przeszkoliliśmy pracowników obu instytucji z obsługi systemu oraz zakończyliśmy migrację opisów archiwalnych.

Tym samym informacje o zbiorach Archiwów Państwowych w Szczecinie, Łodzi z oddziałem w Sieradzu, Częstochowie i w Koszalinie dostępne są w jednym, nowoczesnym narzędziu, które ułatwia pracę archiwistów, a użytkownikom umożliwia wygodne i precyzyjne przeszukiwanie zbiorów po ich publikacji w serwisie Szukaj w Archiwach.

Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA to aplikacja przeznaczona do opracowania (ewidencji i inwentaryzacji) zbiorów archiwalnych na wszystkich poziomach ich hierarchicznej struktury – od całego archiwum aż po obiekt archiwalny.

14 lipca gościliśmy w NAC archiwistów z Chin, w skład delegacji wchodził Pan Hu Wanglin, zastępca Naczelnego Dyrektora Państwowego Archiwum Chin w Pekinie, Pan Chen Junhan, doradca w Departamencie Logistyki i Finansów oraz Pan Liu Shuangchenga z Departamentu Współpracy Międzynarodowej.

W czasie wizyty zaprezentowaliśmy główne zadania NAC. Zaczęliśmy od w Oddziału Zbiorów Fotograficznych, z dużym zainteresowaniem gości spotkały się szklane negatywy, pytano o ich przechowywanie i digitalizację. Następnie zaprezentowaliśmy sprzęt, który wykorzystujemy w pracowni digitalizacji oraz standardy pracy. Niestety ograniczony czas wizyty nie pozwolił na przedstawienie systemów informatycznych wykorzystywanych w NAC.

Mamy nadzieję na kolejne spotkania, podczas których będziemy mogli wymienić się doświadczeniami oraz problemami napotykanymi podczas pracy.

Z ogromnym smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci Barbary Witaczyńskiej, córki Narcyza Witczaka-Witaczyńskiego chorążego kawalerii Wojska Polskiego, którego bezcenne fotografie zostały w 2014 roku przekazane w darze Narodowemu Archiwum Cyfrowemu.

Barbara Witaczyńska urodziła się w 1926 roku w Warszawie. Do czasu przeprowadzki do Garwolina, po przeniesieniu chorążego Witaczyńskiego do 1 Pułku Strzelców Konnych, mieszkała z rodzicami na terenie koszar przy ul. Huzarskiej, gdzie jej Ojciec służył w Szwadronie Przybocznym Prezydenta Rzeczypospolitej przemianowanym później na Szwadron Przyboczny Prezydenta. Część zapamiętanych z tych czasów historii zdążyła jeszcze przekazać archiwistom z NAC, którzy zajmują się opracowaniem spuścizny fotograficznej chorążego. W swoim dorosłym życiu Barbara Witaczyńska zajmowała się dziedziną swojego Ojca prowadząc własne atelier fotograficzne w Garwolinie, w którym wykonywała przede wszystkim portrety, które do dziś przechowywane są w rodzinnym archiwum.

Rodzinie i bliskim Barbary Witaczyńskiej składamy serdeczne wyrazy współczucia.

Druga w tym roku aktualizacja serwisu przyniosła skany akt miasta Krakowa i Lublina oraz kolejnych akt stanu cywilnego z terenu obecnych województw: lubelskiego, małopolskiego, podlaskiego, wielkopolskiego oraz mazowieckiego, stanowiące bazę do badań nad historią rodzinną.

Wśród publikowanych materiałów znajdziemy takie perełki jak akt urodzenia Alfonsa Karnego (ur. 10 listopada 1910 r.), światowej sławy artysty rzeźbiarza, wielokrotnie wyróżnianego i nagradzanego. Był on laureatem między innymi: złotego medalu na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Współczesnej w Brukseli w1934 r., orderu króla Belgii Leopolda II, nagrody Polskiej Akademii Umiejętności im. F. Jasieńskiego, a w 1935 r. przyznano mu nagrodę artystyczną miasta stołecznego Warszawy.

Akt urodzenia Alfonsa Karnego – Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej w Białymstoku

W ramach obecnej aktualizacji opublikowano także nowe skany dokumentów z zespołu Kataster Galicyjski, który znajduje się w zbiorach Archiwum Narodowego w Krakowie. Materiały te są źródłem dla badań gospodarczych, demograficznych i geograficznych (wykaz dodanych sygnatur znajduje się w załączniku).

Ciekawe materiały dotyczące historii najnowszej pochodzą z Archiwum Państwowego w Szczecinie. Zespół Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Szczecinie obejmuje skany dokumentów z lat 1948 -1990, są to między innymi materiały z posiedzeń plenarnych, uchwały, okólniki, instrukcje, wytyczne władz centralnych i wojewódzkich, referaty i wystąpienia członków Biura Politycznego i KC.

Zespół Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie obejmuje między innymi protokoły posiedzeń komisji rady (1950-1973), protokoły posiedzeń Komisji Odszkodowawczej, której zadaniem było świadczenie pomocy dla rodzin ofiar i osób rannych podczas walk ulicznych w grudniu 1970 r., sprawy osobowe radnych, interpelacje i postulaty.

Pierwsza strona Protokołu nr 1 Wojewódzkiej Rady Narodowej z dnia 25 maja 1950 roku.

Zarządzenie porządkowe Nr 50/721/70 PWRN w Szczecinie z dnia 17 grudnia 1970 r. w sprawie zapewnienia spokoju i porządku publicznego

Archiwum Państwowe w Lublinie opublikowało XIX wieczne materiały dotyczące dziejów szlachty – zespół Deputacja Szlachecka Guberni Lubelskiej. Składają się nań księgi genealogiczne zawierające wpisy szlachty, która wylegitymowała się szlachectwem lub uzyskała je na mocy ustawy z 1836 r. „Prawo o szlachectwie”. Wśród zachowanych wpisów znajdziemy informacje dotyczące szlachty zamieszkałej na terenie dawnej guberni lubelskiej oraz podlaskiej np. Aleksandra Świętochowskiego wybitego ideologa pozytywizmu. W księgach szlachty dziedzicznej przed ogłoszeniem prawa rejestrowano szlachtę rodową tzw. starą (np. wpis dotyczący potwierdzenia szlachectwa przez Kajetana Koźmiana pamiętnikarza), natomiast w księgach szlachty dziedzicznej po ogłoszeniu prawa z 1836 r. wpisywano nazwiska osób, które uzyskały szlachectwo na mocy ustawy tzw. nowa szlachta, ze względu na sprawowane stanowisko w służbie administracji państwowej lub też wojskowej.

Potwierdzenia szlachectwa przez Kajetana Koźmiana

W serwisie prezentujemy także dokumentację Rady Narodowej . Powołana w 1912 roku, miała pełnić funkcję moralnej przedstawicielki całego społeczeństwa polskiego w obrębie Rzeszy niemieckiej, obejmując swoją działalnością wszystkie dziedziny życia publicznego. Znajdziemy tam materiały dotyczące Komitetu Obrony Kresów Wschodnich oraz Zjazdu działaczy Górnego Śląska, regulamin wieców, raporty informacyjne na temat Śląska, księgę przychodów i rozchodów z okresu plebiscytu.

Głosuj za Polską

W czerwcu tego roku po raz pierwszy swoje zbiory upubliczniło Muzeum Narodowe w Krakowie. W serwisie zamieszczono Spuściznę Władysława Bartynowskiego , prawnika, urzędnika miasta Krakowa i Emilii Honoraty. Był wynalazcą metody reprodukowania numizmatów, zwanej potocznie bartynotypią. Wspólnie z Karolem Estreicherem zajmował się opracowaniem planu „Słownika biograficznego artystów polskich”. Jak na razie to jedyny zespół opublikowany przez Muzeum Narodowe w Krakowie – witamy w szukajwachiwach.pl i czekamy na nowe materiały!

Spuściznę Władysława Bartynowskiego

Serwis Szukaj w Archiwach, który stworzyło i rozwija Narodowe Archiwum Cyfrowe, jest największym źródłem dokumentacji historycznej dostępnym on-line. Obok aktów stanu cywilnego i ksiąg metrykalnych z tysięcy miejscowości w Polsce, ewidencji mieszkańców (m.in. Krakowa, Poznania i Łodzi) i archiwów rodowych, które stanowią podstawowe źródło informacji do badań nad historią rodzinną, w serwisie można zapoznać się m.in. z aktami miast, dokumentacją Rządu RP na uchodźstwie, Biura Odbudowy Stolicy, Rozgłośni Polskiej „Radia Wolna Europa” oraz dotyczącą hitlerowskich obozów koncentracyjnych i łódzkiego getta. Od czasu uruchomienia w 2009 r. serwis odwiedziło ponad 2 mln użytkowników. Codziennie korzysta z niego ok. 5 tys. osób.