Archiwalny Fotoplastikon Online | Webinarium #1: Radom w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945 | 2.09

 

Już 2 września o godz. 16:30 zapraszamy do udziału w pierwszym webinarium NAC z cyklu „Archiwalny Fotoplastikon Online”. Wykład towarzyszy odcinkowi AFO poświęconemu Radomowi i przybliży jego dzieje w czasie okupacji niemieckiej.

Spotkanie poprowadzi Krzysztof Głowacki, historyk i archiwista, autor artykułów naukowych, wystaw i kolekcji archiwalnych, pracownik Archiwum Państwowego w Radomiu. 

Wydarzenie będzie transmitowane na profilu facebookowym NAC i tłumaczone symultanicznie na Polski Język Migowy. 

baner zapowiadający wydarzenie z kadrem ukazującym przedwojenny Radom

W trakcie webinarium przedstawione zostaną najważniejsze wydarzenia w dziejach Radomia w okresie okupacji niemieckiej, przez które miasto bezpowrotnie zmieniło swoje oblicze. 

Poruszone zostaną tematy takie jak kampania wrześniowa,  życie kulturalne, społeczne i religijne w Radomiu doby okupacji czy funkcjonowanie niemieckiej administracji i hitlerowskiego aparatu represji. Nie zabraknie również wątków dotyczących polskich organizacji konspiracyjnych, a zwłaszcza spektakularnych nieraz akcji polskiego podziemia przeciwko nazistowskiemu najeźdźcy, które miały miejsce w Radomiu oraz tych, w których brali udział radomianie.  

. 

. 

Krzysztof Głowacki jest historykiem i archiwistą, autorem wielu artykułów naukowych, wystaw i kolekcji archiwalnych, absolwentem Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach oraz pracownik Archiwum Państwowego w Radomiu od 2015 roku.  

W swojej pracy skupia się na popularyzacji materiałów archiwalnych. Interesuje się historią Polski XX wieku, a w szczególności dziejami życia społeczno-kulturalnego w okresie międzywojennym i PRL. Jest autorem takich publikacji jak m.in. Materiały do dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność” z lat 1980-1989 w Zasobie Archiwum Państwowego w Radomiu [w:] „Nie zapomnijcie tamtych dni”. Źródła do dziejów Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” z lat 1980-1989 w archiwach państwowych, red.: D. A. Rymar, K. Kowalczyk i M. Kietliński, Warszawa 2020, s. 487-523. 

. 

. 

Nowy cykl webinariów towarzyszy wystawom „Archiwalnego Fotoplastikonu Online”, w których na ożywionych fotografiach z zasobu Narodowego Archiwum Cyfrowego prezentujemy obrazy czterech miast sprzed kilkudziesięciu lat. W ramach projektu podziwiać będzie można niezwykłe kadry z Radomia, Łodzi, Torunia i Płocka. Premierze każdego odcinka towarzyszy  webinarium z udziałem historyka z danego miasta, które pogłębi najbardziej interesujące wątki nakreślone w wirtualnej wystawie.

Spotkania będą transmitowane na żywo na profilu facebookowym NAC i tłumaczone symultanicznie na Polski Język Migowy.  

.

Projekt „Archiwalny Fotoplastikon Online” dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.

Nowe zdjęcia z zasobu NAC już na szukajwarchiwach.gov.pl!

Z okazji 82. rocznicy wybuchu II wojny światowej Narodowe Archiwum Cyfrowe udostępnia online wyjątkowy materiał ze swoich zbiorów: Archiwum Fotograficzne Jana Schrama, kapitana Wojska Polskiego, legionisty, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, a w czasie wojny obronnej 1939 roku ochotnika biorącego udział w obronie Lwowa.

Spuścizna fotograficzna Jana Schrama to ponad 280 zdjęć z lat 1900-1939. Odzwierciedlają one jego życie wojskowe, rodzinne i prywatne. Unikatowe są tu zwłaszcza fotografie z czasów jego służby w pułkach lotniczych. Pojawiają się na nich oficerowie i żołnierze, różne typy samolotów i lotniska polowe, a także ćwiczenia, życie codzienne i uroczystości wojskowe. W archiwum Jana Schrama nie brakuje również urokliwych scen rodzinnych i kadrów z wypraw do uzdrowisk czy na zimowisko.

Całe Archiwum Fotograficzne Jana Schrama dostępne jest w serwisie szukajwarchiwach.gov.pl. 

Porucznik Jan Schram w stroju lotnika

Porucznik Jan Schram w stroju lotnika, 1923-1930

     Samolot Ansaldo A-300-2 podczas lotu.

Samolot Ansaldo A-300-2 podczas lotu, 1923-1926.

Grupa oficerów i podoficerów 6 pułku lotniczego przed samolotem Potez 15 - 2. z lewej por. Jan Schram

Grupa oficerów i podoficerów 6 pułku lotniczego przed samolotem Potez 15 – 2. z lewej por. Jan Schram, 1927.

 

JAN SCHRAM (1894-1968). Urodzony w Gródku Jagiellońskim, dzieciństwo i okres gimnazjum spędził w Jarosławiu. Jako uczeń należał do Drużyn Bartoszowych. W sierpniu 1914 roku ochotniczo wstąpił do Legionu Wschodniego. Następnie walczył w szeregach 2. pułku piechoty Legionów i II Brygadzie Legionów. W 1919 roku służył w 8. pułku piechoty Legionów i brał udział w walkach z Ukraińcami w Galicji Wschodniej. Podczas wojny polsko-bolszewickiej, od grudnia 1919 roku do lipca 1920 roku, pełnił służbę w szpitalu polowym nr 602. W 1921 roku służył w 7. pułku artylerii polowej, skąd w listopadzie odkomenderowano go do 27. pułku piechoty. Od 1 stycznia 1919 roku w stopniu podporucznika, 1 kwietnia 1921 roku awansowany na porucznika.


W 1922 roku ukończył kurs Szkoły Podchorążych w Warszawie, następnie Oficerską Szkołę Obserwatorów Lotniczych w Toruniu. Od lipca 1923 roku służył w 2. pułku lotniczym w Krakowie. W sierpniu 1924 roku został przeniesiony do 4. pułku lotniczego w Toruniu. Od lipca 1926 roku pełnił służbę w 6. pułku lotniczym we Lwowie. Dowodził m.in. 63 eskadrą towarzyszącą. 19 marca 1928 roku został awansowany do stopnia kapitana. W 1935 roku przeszedł w stan spoczynku.


W 1925 roku ożenił z Marią Aurelią z Nowaków, z którą miał córkę Ludmiłę (ur. 1926). Po zakończeniu służby wojskowej przeprowadził się z rodziną do Jarosławia. Zaangażował się w działalność polityczną w ramach Stronnictwa Ludowego. Był prezesem Powiatowego Zarządu SL w Lubaczowie oraz członkiem Zarządu Okręgu SL w Krakowie. Współorganizował strajk chłopski w sierpniu 1937 roku w powiatach jarosławskim i lubaczowskim, za co został uwięziony na okres 7 miesięcy. W lutym 1938 roku został członkiem Rady Naczelnej SL.

Podczas wojny obronnej 1939 roku jako ochotnik brał udział w obronie Lwowa. W listopadzie 1939 roku został uwięziony przez Niemców. Od marca 1940 roku działał w Związku Walki Zbrojnej oraz Batalionach Chłopskich. Od końca 1942 roku mieszkał we Lwowie. Tam od kwietnia do jesieni 1943 roku pełnił funkcję komendanta BCh okręgu IX (woj. lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie). Następnie wrócił do Jarosławia, gdzie działał w SL „Roch” i Delegaturze Rządu na Kraj, która mianowała go konspiracyjnym burmistrzem Jarosławia. Jego tymczasowym burmistrzem został w lipcu 1944 roku, po wkroczeniu Armii Czerwonej. 13 sierpnia tego samego roku został aresztowany i wywieziony do ZSRR. Więziono go we Lwowie, Charkowie, Riazaniu. W listopadzie 1947 roku wrócił do kraju. W latach 1948-1955 pracował w Powiatowym Związku Gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Jarosławiu. Został odznaczony m.in.: Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości i Srebrnym Krzyżem Zasługi. Zmarł 12 lutego 1968 roku w Jarosławiu.

Archiwalny Fotoplastikon Online – Radom | Premiera 27 sierpnia!

Archiwalny Fotoplastikon Online przybywa do Radomia! Poznajcie z nami wielokulturowe, tętniące życiem miasto, którego przedwojenne prosperity brutalnie przerwała druga wojna światowa. Premiera nowego odcinka już 27 sierpnia o godz. 18 na naszym profilu na Facebooku i kanale YouTube.

Odsłaniamy przed Wami mniej znane karty z czasów okupacyjnej historii, gdy miasto stało się siedzibą jednego z dystryktów Generalnego Gubernatorstwa, a jego żydowscy mieszkańcy zostali najpierw zamknięci w getcie, a następnie wywiezieni do Treblinki.

Opowiemy Wam o Radomiu jako silnym ośrodku oporu wobec okupanta i arenie spektakularnych działań polskiego państwa podziemnego. Tym razem we wprawione w ruch i muśnięte kolorem unikatowe, archiwalne fotografie wpletliśmy także autentyczne afisze z okresu międzywojennego i czasów okupacji. Doskonale dopełniają one obraz radomskich ulic tamtych lat.

Film symbolicznie zamyka powojenna grafika, która zapowiada dzieje Radomia po 1945 roku.  Ożywiony propagandowy plakat sygnalizuje również, jak komunistyczne władze zakłamywały historię II RP i czasów okupacji, „zamiatając” do jednego worka faszystowskich najeźdźców i bohaterów polskiego podziemia.

Ten odcinek naszego wirtualnego cyklu powstał we współpracy z Archiwum Państwowym w Radomiu. Zachęcamy do wspólnej podróży!

***

„Archiwalny Fotoplastikon Online” to nowa, wirtualna odsłona cyklu wystaw „Archiwalny Fotoplastikon”, który w latach 2018-2019 cieszył się ogromnym zainteresowaniem publiczności. Podczas jego dwóch edycji w dziewięciu miastach – Warszawie, Zamościu, Krakowie, Koszalinie, Poznaniu, Opolu, Wrocławiu, Lublinie i Gdańsku – zagościł stylowy mobilny fotoplastikon, w którym w technice stereoskopowej prezentowane były archiwalne fotografie miast i ich mieszkańców, pochodzące ze zbiorów NAC i innych Archiwów Państwowych. Tegoroczna wirtualna edycja Fotoplastikonu pozwala Wam cieszyć się trójwymiarowymi zdjęciami z kolejnych lokalizacji, bez jakichkolwiek ograniczeń!

W „Archiwalnym Fotoplastikonie Online – Radom” wykorzystano materiały archiwalne ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego i Archiwum Państwowego w Radomiu.

Projekt „Archiwalny Fotoplastikon Online” dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.

Realizacja: Fundacja Koncept Kultura