Czas na świąteczną niespodziankę od NAC – niezwykłą wystawę wirtualną o Stanisławie Magierskim (1904-1957), lubelskim farmaceucie, fotografie i muzyku, którego archiwum fotograficzne od 2019 roku znajduje się w zbiorach Narodowego Archiwum Cyfrowego. Ożyją przed Wami kadry z przedwojennego Lublina i Kazimierza Dolnego, folklor tamtejszych targowisk i wielokulturowy tłum zapełniający dawniej ich ulice. Nie zabraknie też urokliwych scen z rodzinnych wycieczek i spotkań towarzyskich.
Spuścizna fotograficzna Stanisława Magierskiego została przekazana do zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego w 2019 roku przez jego syna Jana Magierskiego z inicjatywy nieżyjącej już wolontariuszki NAC Aliny Rudnickiej w ramach projektu “Archiwa Rodzinne Niepodległej”, realizowanego przez Archiwa Państwowe. W nowo utworzonym zespole nr 152 – Archiwum Fotograficznym Stanisława Magierskiego znajduje się aż 2401 czarno-białych fotografii na negatywach, na błonie w formacie 36 x 24 mm oraz 20 autorskich odbitek pozytywowych, w znakomitej większości wykonanych przed 1939 rokiem.
***
Stanisław Magierski (1904–1957) z wykształcenia był farmaceutą. Pasjonował się muzyką (komponował i pisał teksty piosenek) oraz fotografią. Bardzo aktywnie działał w środowisku fotograficznym. Przy swoim Składzie Aptecznym przy ul. Krakowskie Przedmieście 25 w Lublinie prowadził sklep z materiałami fotochemicznymi i nowoczesne laboratorium fotograficzne, w którym krzyżowały się ścieżki lubelskich pasjonatów fotografii. Wspólnie z Edwardem Hartwigiem w 1936 roku przyczynił się do powstania Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego. Był wielokrotnie nagradzany w konkursach i salonach fotograficznych organizowanych w Polsce i za granicą.
W trakcie II wojny światowej działał w konspiracji. Od 1943 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy Biura Informacji i Propagandy Okręgu Lubelskiego AK. Magierscy podczas wojny udzielali w swoim mieszkaniu schronienia partyzantom z oddziału „Nerwa”, dla którego Stanisław skomponował „Kołysankę leśną” (piosenka „Dziś do ciebie przyjść nie mogę…”). W 1944 roku wykonał dokumentację fotograficzną zbrodni hitlerowskich na Zamku Lubelskim. To m.in dzięki niemu do dziś zachowała się seria zdjęć wykonanych przez hitlerowców w obozie koncentracyjnym na Majdanku.
W 1944 roku został aresztowany przez NKWD i skazany na 10 lat więzienia, zwolniono go po dwóch latach na mocy amnestii. Po wojnie Magierscy byli represjonowani przez komunistyczne władze, aresztowani i przetrzymywani w więzieniu. Do dotkliwych represji politycznych, trwających do 1956 roku, doszły też problemy ekonomiczne, w tym utrata przedsiębiorstwa będącego podstawą utrzymania rodziny. W 1950 roku Stanisław Magierski założył amatorski zespół teatralny „Latarnia”, dla którego pisał teksty, wykonywał dekoracje oraz komponował muzykę.
***
Realizacja wystawy: Fundacja Koncept Kultura
W materiale wykorzystano utwory muzyczne z domeny publicznej: “Manea Romi” w wykonaiu zespołu Bubamara Brass Band oraz “Ratatouille’s Kitchen” w wykonaniu zespołu Carmen María and Edu Espinal.
.
.
Wystawa “Stanisław Magierski – czuły obserwator” powstała dzięki wsparciu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych w ramach projektu “Archiwa Rodzinne Niepodległej 2.0”.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2022.
