Ponad 2,5 miliona nowych skanów na portalu szukajwarchiwach.pl

Aktualności

Ponad 2,5 miliona nowych skanów na portalu szukajwarchiwach.pl

Skany dokumentów archiwalnych z 18 archiwów państwowych zostały w lipcu udostępnione na portalu szukajwarchiwach.pl. Łączna liczba skanów, które obecnie znajdują się na portalu to 25 828 446. Ponad 1/3 nowych zespołów archiwalnych znalazła się na portalu dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pozostających w dyspozycji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

Wśród udostępnionych on-line dokumentów znalazły się m.in. 492 skany Księgi praw miejskich Głubczyc, zwanej również Kodeksem Głubczyckim.

 

Zagubiony w trakcie wojny rękopis znajduje się obecnie w zbiorach Archiwum Państwowego w Opolu. Po wojnie w akcję poszukiwania księgi włączyli się polscy i niemieccy żołnierze. Początkowo przypuszczano, że spłonęła w pożarze głubczyckiego ratusza lub została zrabowana. Cenny oryginał unikalnego kodeksu odnaleziony został jednak w 1945 roku w Pisarach koło Bystrzycy Kłodzkiej i trafił do zbiorów amerykańskiej milionerki polskiego pochodzenia. W 2002 roku właścicielka przekazała go w darze Narodowi Polskiemu.

Pochodząca z 1421 roku księga to jeden z najciekawszych średniowiecznych kodeksów prawa miejskiego i najstarszy iluminowany kodeks śląski. Na szczególną uwagę zasługuje strona kodeksu zawierająca słowa Ottokara II, który odnawia miastu Głubczyce prawa miejskie: “Ottokar, z Bożej Łaski król Czech, książę Austrii, Styrii, Karyntii ogłasza wszystkim na zawsze (…), że uznajemy sprawiedliwe życzenie ogółu mieszczan Głubczyc i odnowiliśmy im prastary i z powodu starości zmurszały, nadany przez naszych przodków przywilej, który ze szczególną łaską potwierdziliśmy”.

Autorem miniatur zdobiących kodeks był Jan z Żytawy, który wzorował się prawdopodobnie na ówczesnych pieczęciach z miejskich dokumentów. Pergaminowa, bogato ilustrowana księga została spisana w języku niemieckim przez Mikołaja Brewisa z Krakowa na zamówienie rajców głubczyckich. Ze względu na bogate zdobienia i iluminacje egzemplarz nie miał charakteru użytkowego i posługiwano się nim jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

– Z tak wyjątkowych rękopisów korzystano przede wszystkim w kręgach elitarnych – opowiada Marianna Otmianowska, dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego. – Obecnie jesteśmy świadkami wielkiej zmiany. Era digitalizacji i cyfryzacji to czas, gdy każdy może uzyskać bezpłatnie dostęp do wiedzy i źródeł. Historia Kodeksu Głubczyckiego świetnie to ilustruje. Dziś udostępniamy Kodeks w całości na portalu szukajwarchiwach.pl, dzięki czemu każdy może przekartkować ten niezwykły zabytek piśmiennictwa w wersji wirtualnej – dodaje Otmianowska.

Szukajwarchiwach.pl to rozwijany przez Narodowe Archiwum Cyfrowe serwis internetowy, na którym prezentowane są skany i opisy materiałów archiwalnych zgromadzonych w polskich archiwach. Z serwisu szukajwarchiwach.pl korzystają genealodzy, studenci, uczniowie, nauczyciele, pracownicy naukowi oraz wszystkie inne osoby zainteresowane zasobami polskich archiwów. Podczas ostatniej aktualizacji zostało dodanych ponad 2,5 miliona skanów. Łączna liczba skanów, które znajdują się na portalu to 25 828 446. Od początku roku z serwisu skorzystało 354 025 użytkowników, a liczba odsłon to aż 22 726 096.

Pełny spis nowych zespołów do pobrania

logo_szukajwarchiwach-kopia-300x122