Page 43 - Warszawa Siemaszki. Fotografie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Wcześniej, przed 1939 r., Towarzystwo Osiedli Robotniczych (TOR) zdążyło zbudować tam kompleks budynków. Po woj- nie w pobliżu dawnych glinianek, na zamkniętych już wysypiskach śmieci i nieużytkach, rozpoczęto realiza-
cję projektów osiedli mieszkaniowych, opracowanych przez Hannę i Szymona Syrkusów. Główną cechą cha- rakterystyczną wznoszonych w tamtym czasie budynków były gotowe jasne okładziny z kamienia pińczowskiego, a następnie tańsze – z licówki z płyt tynkowych. Późniejsza decyzja o zaprzestaniu stosowania tego rodzaju wykończeń i pozostawianiu nieotynkowanych ceglanych ścian gma- chów spotkała się z krytyką generalnego projektanta osiedla Szymona Syrkusa5.
Osiedle Koło było projektem kompleksowym. Oprócz blo- ków z zadrzewionymi dziedzińcami stanęły na nim również domki jedno- i dwurodzinne projektu Michała Przerwy- -Tetmajera. Na nowym Kole nie zabrakło też pralni, przed-
in the vicinity of former clay pits. Buildings erected at that time were distinguished mainly by bright-coloured cladding from Pińczów limestone and later by cheaper facing with plaster slabs. The subsequent decision to discontinue the use of such finishing and to leave the brick walls of build- ings free of plaster was criticised by Szymon Syrkus, the general designer of the housing estate.5
The Koło housing estate was a comprehensive project. In addition to blocks with tree-shaded courtyards, de- tached and duplex houses designed by Michał Przerwa- -Tetmajer were erected there. The new housing es- tate also included a laundry, a kindergarten, a bathing area, a grocery shop, a tailor’s shop and a hairdresser’s salon. Earlier, TOR had built a primary school and a cultural centre.6
In spite of necessary cost savings and the need to follow recommendations concerning the widest
szkola ani kąpieliska, funkcjonował sklep spożywczy oraz pracownie kra- wiecka i fryzjerska. Wcześniej TOR zdą- żyło jeszcze zbudować szkołę podstawo- wą i dom kultury6.
Pomimo niezbędnych oszczędności i dostosowania się do zaleceń jak najszer- szego wykorzystywania prefabrykatów – w War- szawie realizowano również udane projekty budynków użyteczności publicznej. W latach 60. XX w. powstały na linii średnicowej stacje kolejowe Ochota (podczas budowy zwana roboczo Zawiszą) i Powiśle (zwane Skarpą)7. Chwa- lono lekkość i oryginalność konstrukcji. Oddany do użytku w 1963 r. Dworzec Śródmieście otrzymał oprawę plastyczną zaprojektowaną w pracowni Akademii Sztuk Plastycznych pod kierunkiem prof. J. Sołtana, Z. Ihnatowicza i W. Fan- gora. Sufit, wyglądający jak rozpięty aluminiowy ruszt, nie
possible use of prefabricated units, successful designs for public utility buildings were also implemented in Warsaw in those times. In the 1960s, the Ochota (temporarily called ‘Zawisza’ at the stage of construction work) and Powiśle (called ‘Skarpa’, i.e. the ‘Slope’) railway stations were built on the crosstown railway line.7 These structures were praised
for their lightness and originality. The deco- rations of the Warszawa Śródmieście [Warsaw City Centre] railway station building, opened in 1963, were de- signed in the workshop of the Acad- emy of Fine Arts under the guidance of Professors J. Sołtan, Z. Ihnatowicz and W. Fangor. The ceiling, which re- sembled a stretched aluminium grid, was designed not only to attenuate light, but also to suppress the noise
39
5
WARSZAWA SIEMASZKI
MAR., Koło Centralne – początek wielkiej dzielnicy, „Stolica” 1953, nr 45, s. 8-9.
6 Tamże.
7 K.K., O nowych dworcach inaczej, „Stolica” 1963, nr 48, s. 4.
5
MAR [author’s initials],
Koło Centralne – początek wiel- kiej dzielnicy (‘Koło Centralne: the beginning of a large district’), Stolica 1953, no. 45, pp. 8-9.
6 Ibid.
7 K.K. [author’s initials], O nowych dworcach inaczej (‘A different look at new railway stations’), Stolica 1963, no. 48, p. 4.
Architektura Warszawy The architecture of Warsaw